Razem - nie osobno, czyli co zrobić, gdy członkowie zespołu nie wykorzystują wzajemnie swoich umiejętności i doświadczeń

2004-03-01

Personel i zarządzanie

Katarzyna Kloskowska-Kustosz

"Od niedawna kieruję kilkuosobowym zespołem. To bardzo dobrzy, inteligentni pracownicy. Niechętnie jednak wymieniają się swoimi doświadczeniami i nie wykorzystują wzajemnie swoich zdolności. Pytałam ich o przyczyny tej niechęci, ale nie uzyskałam konkretnej odpowiedzi. Zachęcałam ich do wymiany doświadczeń, za każdym razem przyznawali mi rację, ale później postępowali inaczej. Próbowałam w czasie naszych cyklicznych spotkań ustalić stały punkt - miała nim być wymiana doświadczeń, ale to również nie przyniosło rezultatu - zwykle milczą lub udzielają zdawkowych odpowiedzi. Z moich obserwacji wynika, że przyczyna nie tkwi w konfliktach między nimi, raczej wynika ona z faktu, że ludzie ci są indywidualistami. Jestem przekonana, że gdyby tylko chcieli wykorzystać umiejętności innych, jako zespół moglibyśmy osiągnąć znacznie więcej. Zastanawiam się, co jeszcze mogę zrobić w tej sytuacji."

Każda osoba wnosi do pracy zespołowej inne umiejętności, zdolności i doświadczenia. Jeśli są one zauważone i wykorzystywane, zyskują na tym jednostki, zespół i cała firma. Gdy jest inaczej, odbija się to na efektywności pracy, zyskach i morale zespołu. Możesz podjąć kroki zapobiegające takiemu marnotrawieniu umiejętności bez względu na to, czy kierujesz zespołem, czy też jesteś jego członkiem.

Rada 1

Rozpoczynając pracę z nowym zespołem, staraj się poznać ludzi, z którymi pracujesz. Poświęć trochę czasu, aby dowiedzieć się, czym kierują się w swoich działaniach - jakie są ich doświadczenia, co lubią, czego nie, jakie są ich mocne strony, w czym czują się niepewnie. Da ci to znacznie lepsze pojęcie o potrzebach, priorytetach i celach, które chcą osiągnąć. Zadawaj pytania wyjaśniające i sprawdzające, aby zdobyć informacje, których szukasz.
Pamiętaj jednak, że aby zdobyć informacje, musisz ich też udzielać. Mów zatem innym o sobie. Zachęcaj ich, aby zadawali pytania wyjaśniające i sprawdzające dotyczące ciebie - twoich szczególnych zdolności i umiejętności, potrzeb, celów i priorytetów.

Możesz zorganizować spotkanie pod hasłem "Poznajmy się lepiej", w czasie którego każdy z członków zespołu będzie miał okazję przeprowadzenia krótkiej autoprezentacji na swój temat, usłyszenia autoprezentacji innych osób oraz zadania sobie wzajemnie pytań. Zakres takiej autoprezentacji może być wcześniej przez ciebie podany wszystkim biorącym udział w spotkaniu. Nie zapomnij o punktach, które powinny znaleźć się w każdej prezentacji: "Moje mocne strony", "Doświadczenia, którymi chcę się podzielić", "Tematy, w których czuję się mocny i mogę służyć pomocą".

Rada 2

Kiedy tylko pojawi się okazja, mów innym członkom zespołu o umiejętnościach, zdolnościach i doświadczeniu ich współpracowników. Zasugeruj im, w jakich sytuacjach mogliby pracować razem. Informuj członków zespołu, gdy uważasz, że ich umiejętności mogłyby uzupełniać umiejętności innych lub stwierdzisz, że któryś z członków zespołu mógłby się podzielić swoją wiedzą. Możesz poprzestać na sugestiach, dotyczących współpracy. Możesz też spróbować "wymusić" taką współpracę, po prostu oddelegowując do niektórych zadań osoby, których doświadczenia i umiejętności będą się wzajemnie uzupełniały.

Twoi pracownicy mogą też po prostu nie wiedzieć, czego tak naprawdę od nich wymagasz, sugerując im współpracę i wymianę doświadczeń. Pojęcia te mogą być różnie rozumiane i interpretowane. Jasne i konkretne przedstawienie swoich oczekiwań oraz twoje działania opisane powyżej mogą być tu niezwykle pomocne.

Jeśli pracownicy przeoczą lub zignorują okazję skorzystania z pomocy innych osób, użyj konstruktywnej krytyki, aby przedstawić swoją ocenę zaistniałej sytuacji i zasugerować bardziej konstruktywne działania. Jak zwykle przed przekazaniem konstruktywnej krytyki, dowiedz się, dlaczego osoby te nie wykorzystują wzajemnie swoich umiejętności. Dzięki temu będziesz mogła przedstawić adekwatną do sytuacji, konkretną ocenę, a nie tylko ogólne zalecenia, co do współpracy, które nigdy nie zostaną wprowadzone w życie.

Pamiętaj

Korzystaj z konstruktywnej oceny, kiedy ktoś nie będzie się dzielił z innymi swoją wiedzą lub doświadczeniami. I w tym przypadku najpierw skorzystaj z pytań wyjaśniających i sprawdzających, aby móc przejść do rzeczowej krytyki i podjąć działania na przyszłość.

Wszystkie kroki opisane powyżej zakładają, że członkowie zespołu, preferując pracę indywidualną nie potrafią korzystać z dobrodziejstw pracy zespołowej i nie jest to wynikiem panujących między nimi konfliktów. Jeśli jednak w wyniku bliższego poznawania zespołu okaże się, że powodem blokowania pracy zespołowej są sprzeczne cele, zasady lub priorytety, konieczna będzie twoja interwencja. W takiej sytuacji nieoceniona będzie umiejętność niwelowania różnicy zdań i prowadzenia dyskusji. Nie bój się nazywać głośno różnic dzielących członków zespołu. Ich nazwanie jest pierwszym krokiem w kierunku ich niwelowania. Po ich jasnym określeniu możecie przystąpić do szukania wspólnie najlepszego rozwiązania, które doprowadzi w efekcie do rozwoju współpracy. Jeśli wspólna dyskusja nie doprowadzi do oczekiwanych rezultatów, jasno przedstaw swoje oczekiwania i konsekwencje ich nieprzestrzegania.

Pamiętaj

Ludzie często unikają pomocy innych ze względu na presję czasu. Często łatwiej jest zrobić coś samemu lub wykorzystywać dostępne już środki, niż ryzykować próbowaniem czegoś nowego. Czasami musi dojść do kryzysu, który wymusi innowację - kiedy ludzie nie mogą się obejść bez pomocy innych, gotowi są wypróbować nowe rozwiązania. Gdy samodzielne działanie nie przyniosło rezultatów i wyraźnie widać, że można byłoby je osiągnąć z pomocą innych, ich motywacja do współpracy rośnie natychmiast. To stuprocentowy, choć ze względu na koszty pomyłki i niedopatrzenia, czasami kosztowny motywator.

Jeśli uda ci się skoordynować swoje dotyczące współpracy sugestie z okresami wzmożonych potrzeb pomocy ze strony innych, masz duże szanse na to, iż do raz zapoczątkowanej współpracy członkowie zespołu będą sięgać również w przyszłości. I, jak zawsze w sytuacji zmiany, korzystaj z okazji wyrażania pochwały tym, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami i potrafią korzystać z umiejętności innych. To nieocenione narzędzie wzmacniania pożądanych w zespole zachowań.

Back